Cơm non được người Mường ở Mỹ Lương làm từ một loại gạo nếp cái tốt nhất mà họ trồng. Khi lúa vừa chín (lúa đang ở giai đoạn đỏ đuôi) cắt lấy những bông to đem về luộc chín, sau đó phơi hoặc sấy khô giòn cho vào cối giã cả bông rồi lọc lấy gạo.
Lấy lá gừng (hoặc lá giềng) rửa sạch, giã nát vắt lấy nước. Đổ nước gừng vào gạo và đem nấu thành cơm. Tốt nhất là đun nước lá trước (hòa thêm ít nước lã vào nước lá gừng, giềng để nấu đủ lượng gạo cần thiết). Nước sôi, cho gạo vào, không để gạo sôi quá 2 phút, sau đó đem vần.
Khi cơm chín sẽ có màu xanh, xơi ra gói lại bằng lá dong, nén chặt.
Khi gói chiếc bánh có hình thù nhỏ như bánh cốm hoặc bánh chưng con trông sẽ đẹp mắt và tiện lợi khi ăn.
Người Mường không gọi đó là bánh mà gọi là cơm non. Đây là món ăn truyền thống không thể thiếu được của dân tộc Mường vào ngày Tết mừng lúa mới mùng 10 tháng 10 âm lịch hàng năm.
Theo quan niệm của họ, sau khi lúa được thu hoạch, cơm mới phải đem cúng ông bà tổ tiên trước sau đó mới được dùng, nếu không vụ sau sẽ mất mùa. Hương vị thơm ngon ngọt ngào của hương lúa đầu mùa hòa quyện với hương vị của nước lá gừng (giềng) tạo nên mùi vị hấp dẫn lạ thường của cơm non.
T.L. sưu tầm
