Không biết từ bao giờ, hình ảnh của những gánh hàng xôi rong, hay những thúng xôi của các bà các chị ở đầu phố đã đi vào tiềm thức của mỗi người dân Hà Nội. Xôi vốn là món ăn bình dị, đậm chất quê, thế nhưng với người Hà Nội, xôi lại là món ăn đặc biệt.
Ảnh: photobucket.com
Xôi chiếm một vị trí quan trọng trong nền văn hóa ẩm thực người Hà Nội cũng bởi sự đa dạng và phong phú của các loại xôi được người dân nơi đây sáng tạo và chế biến ra. Người Hà Nội giờ có phần chuộng các món xôi mới như xôi thịt pate, xôi thịt trứng kho, nhưng họ vẫn dành một phần tình cảm đặc biệt cho các món xôi cổ truyền như xôi lạc, xôi đỗ xanh, xôi đỗ đen, xôi xéo….và nhất là xôi cốm, món xôi đặc trưng chỉ có vào mùa thu. Món xôi mang phảng phất hương thu từ vị ngọt bùi của cốm được gói đầy ý nhị trong lá sen.
Người Hà Nội có quan niệm trong ăn uống là “mùa nào thức nấy”, quan niệm này được thể hiện một cách rõ ràng trong mỗi món ăn đặc trưng theo mùa. Nếu như mùa hè, người ta nhắc nhiều đến món chè sen long nhãn….thì thu về lòng người lại nao nao nhớ hương cốm nồng nàn của xôi cốm lá sen. Xôi cốm phải ăn vào mùa thu, đúng vụ cốm, thì người thưởng thức mới thấm được cái hương thơm của lúa non, của lá sen. Xôi cốm có nét đặc trưng riêng so với các loại xôi khác. Xôi có màu xanh non của những hạt cốm, lẫn với sắc vàng của đậu xanh và ít sợi dừa tươi điểm xuyết. Tất cả quyện lại với nhau thật hài hòa tạo thành món xôi cốm dẻo thơm và mang theo vị ngọt bùi của các nguyên liệu được kết hợp dưới bàn tay của người chế biến thật tình tế và khéo léo
Muốn có xôi cốm ngon, người ta phải chọn đúng loại cốm hơi già cánh và cốm ngon được gặt từ lúc lúa nếp đơm bông ngậm sữa. Công đoạn nấu xôi cốm cũng cầu kỳ hơn so với nấu những loại xôi khác. Những hạt cốm dèn dẹt, mềm mát được cho vào chiếc rổ, rồi nhúng tất cả vào một chậu nước ấm và nhấc ra ngay. Bí quyết làm xôi, ngon chính là ở khâu này. Phải chọn thời điểm nước nóng đúng độ, phải nhúng thật khéo, thật nhanh. Hễ nước nóng quá hay nhúng chậm tay là hạt cốm nát và bị nhạt. Khi đồ xôi cốm, vẩy nhẹ một chút nước ấm để cốm mềm hơn, cho vào trõ, đồ cách thủy, lấy đũa thông nhẹ vài đường từ trên xuống để hơi nhiệt tỏa đều. Khi hơi nước bắt đầu bốc là xôi vừa chín tới, không để quá lâu xôi bị nát, mất hương vị cốm, hạt xôi chín tới, nở đều và mềm dẻo.
Người Hà Nội không chỉ ăn ngon mà phải ăn đúng vị, đúng mùa và đặc biệt là phải biết cách ăn. Xôi cốm không chỉ ngon mà khi bày ra đĩa phải trông thật đẹp, thể hiện được màu sắc của các nguyên liệu làm nên món xôi này. Dù cuộc sống có hiện đại như thế nào, thì người Hà Nội vẫn theo thói quen ăn xôi gói bằng lá sen và ăn bốc bằng tay, có như vậy mới thấm được cái ngon của món ăn dân dã nhưng hết sức tinh tế này.
Theo: MonngonHanoi
