Đây là một món ăn chỉ thường thấy ở phía Nam. Cá kèo ngọt thịt, nước lẩu chua chua, và có vị chát nhẹ của các gia vị, chính là đặc trưng của lẩu cá Nam bộ. Cá kèo chỉ dài chừng 15 cm, thân tròn, béo và có dạng giống như cá bống. Người Sài Gòn – Nam Bộ mê món lẩu này bởi tính dễ làm của nó và cái vị chua chua của nước lẩu ngấm vào trong từng miếng thịt cá ngọt mà say hồn Nam Bộ đến khó về.
Cá kèo có lớp da bên ngoài rất nhớt do đó khi làm cá phải làm sạch lớp nhớt này (chà con cá với tro hoặc muối), đặc biệt, ruột và mật cá phải giữ lại khi chế biến vì đây chính là đặc trưng hấp dẫn nhất của cá kèo, nó có vị nhân nhẩn, beo béo… nếu đã ăn một lần thì không thể quên được.
Món lẩu cá kèo có vị gần giống các loại lẩu của miền Bắc nhưng có thêm vị chua chua, chát chát của lá giang (trông gần giống lá chè, có nhiều ở miền Nam). Rau dùng cho lẩu là rau muống, rau rút và rau đắng – loại rau mà theo mọi người thì nếu thiếu nó, lẩu cá kèo sẽ giảm độ ngon đi 50%. Rau đắng trông gần giống như cây rau sam của miền Bắc nhưng có vị đắng rất gắt. Vị ngọt của cá được hoà với cái đắng của mật cá cộng với cái đắng của rau đắng làm thành vị đặc trưng của món ăn.
Cá kèo để làm lẩu là những con cá còn sống và được để trong những bát nước. Chờ khi nước lẩu sôi mới mở vung nồi và đổ cá vào và thật nhanh tay đậy ngay vung nồi lẩu lại. Khi những con cá không còn quẫy cũng là lúc bạn có thể cho các loại rau vào và chuẩn bị ăn. Tuỳ theo sở thích mà bạn có thể chọn bún hoặc bánh đa để ăn cùng với lẩu cá kèo.
Vùng Bạc Liêu, Sóc Trăng, cá kèo cũng được xem là món ăn đặc sản. Dù đạm bạc, quê kiểng nhưng ăn vào mà hào sảng thay cái chất Nam Bộ trong từng nồi lẩu cá. Cá kèo dễ ăn, có thể dùng cá kèo kho tiêu, nướng, chiên hay cá kèo kho nước cốt dừa… nhưng ngon nhất phải kể đến lẩu cá kèo. Lẩu cá kèo miền Nam được xem là món độc trong “túi khôn” ẩm thực, người dân Nam Bộ vẫn mê lắm cái món lẩu cá kèo Sóc Trăng, đấng mày râu ngồi nhắm rượu lẩu cá kèo có khi quên mất cả “vợ” đang chờ cơm ở nhà.
Thiên Long
